O Wyspie Muz...

Prawdziwe dzieło jest trwaniem, jest uczeniem się życia – Roman Opałka. Więcej wypowiedzi na temat sztuki w Notatkach o sztuce.

piątek, 1 stycznia 2010

OFFO 2011. Święto wyzwolonego światła i ludzi zafascynowanych fotografią.

Ogólnopolski Festiwal Fotografii Otworkowej ma charakter biennale. Organizatorami są pasjonaci fotografii oraz osoby związane z instytucjami kultury, udostępniającymi przestrzeń do prezentacji festiwalowych prac.
Po raz pierwszy został zorganizowany w 2005 roku przez  galerie z Jastrzębia-Zdroju, [1] które nawiązały współpracę z instytucjami w 15 miejscowościach [2]. Od 2007 roku festiwalowe serce bije już w dwóch ośrodkach: w Jastrzębiu-Zdroju i Rybniku-Chwałowicach. Tam też odbywają się uroczyste otwarcia.

Twórcami OFFO byli fotograficy: Witold Englender i Jarosław Gilga z Jastrzębskiego Klubu Fotograficznego „Niezależni” oraz Krzysztof Łapka z Domu Kultury w Rybniku-Chwałowicach (pomysłodawca Festiwalu). Od samego początku wspierał ich Paweł Janczaruk z Lubuskiego Towarzystwa Fotograficznego. [3] Z czasem przy organizacji Festiwalu zaczęły pomagać nowe osoby i wyodrębniły się dwa  współdziałające ze sobą organy: Grupa Trzymająca OFFO i Grupa Szybkiego Reagowania.

Przy okazji Festiwalu ukazuje się publikacja poświęcona OFFO, prezentująca sylwetki biorących w nim udział artystów, a z prac otrzymanych od uczestników (po jednej od każdego z autorów) powstaje wystawa ”OFFO Objazdowe” pokazywana później również poza Festiwalem. Od 2009 roku Festiwal jest imprezą międzynarodową. Na III OFFO zaproszono artystów ze Stanów Zjednoczonych, wśród których był Eric Renner -  pionier i popularyzator fotografii otworkowej, założyciel Pinhole Resource  Incorporation. Wspólną wystawę amerykańskiej fotografii otworkowej zorganizowała Galeria Pusta, działająca w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach. Wystawa nosiła tytuł "Amerykańskie Metafory" i była pokazywana również w Warszawie i we Wrocławiu. Udział w niej wówczas wzięli: Craig J. Barber, Martha Casanave, Walter Crump, Jesseca Ferguson, Sarah Van Keuren, Scott McMahon, Nancy Spencer, Eric Renner.

Na IV edycję OFFO przygotowano 42 prezentacje, które będzie można zobaczyć w 17 ośrodkach Górnego Śląska. Obok uczestników z Polski mamy także artystów z Europy (z Anglii, Bułgarii, Francji, Niemiec, Rosji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainy, Włoch – Stowarzyszenie ACSAF), Ameryki Południowej (z Argentyny), Ameryki Północnej (z Kanady, USA) [4]. Z pobieżnego przeglądu programów z poprzednich lat widać, że liczba miejscowości goszczących otworkowe wystawy jest w miarę stała i Festiwal, chociaż uczestnictwo w nim jest nieodpłatne, cieszy się popularnością wśród twórców. W porównaniu do lat ubiegłych zwiększyła się liczba instytucji wspierających Festiwal i patronów medialnych.

W ramach tegorocznej edycji zostaną zaprezentowane prace 45 artystów z Polski i 22 z zagranicy, 5 grup twórczych [5], w tym Stowarzyszenia ACSAF, oraz zdjęcia nadesłane na I Międzynarodowy Konkurs Fotografii Otworkowej ogłoszony przez serwis Fotografia Otworkowa. W bogatym programie mamy wybór najlepszej fotografii „OFFO Objazdowego”, "Galerię Jednego Dnia", której celem jest zainteresowanie kolekcjonerów fotografią artystyczną, spotkania z autorami festiwalowych wystaw, przegląd sprzętu do robienia zdjęć oraz filmów i fotografii otworkowych, pokazy multimedialne, promocję książki Pawła Janczaruka "Wszystko, co chcę powiedzieć o otworkach", wykład georgii Krawiec "(O)środki Camery obscury - wycieczka po Europie". Dodatkową atrakcją będzie także spotkanie ze śląskimi otworkowcami w Muzeum Śląskim.

Od pierwszego OFFO upłynęło sześć lat. Można pokusić się o próbę podsumowania tego wydarzenia, które  już po raz czwarty łączy osoby zafascynowane fotografią otworkową. Festiwal, umożliwiając swobodną wymianę poglądów i doświadczeń, stwarza doskonałą okazję do konfrontacji różnych postaw  twórczych i estetyk. W towarzyszącym Festiwalowi katalogu zamieszczane są teksty teoretyczne nadsyłane przez  uczestników. Podczas wspólnych spotkań prezentowane są wykonane przez autorów aparaty, zdjęcia i filmy, nawiązywane są też nowe znajomości i przyjaźnie. Kiedy jednak przeglądamy listy autorów, którzy biorą udział w kolejnych edycjach Festiwalu, to zauważymy, że wiele nazwisk się powtarza. Impreza tworzona z myślą o szerokiej publiczności, i mająca "zachęcić do obcowania z tą formą sztuki" [6], jest wydarzeniem hermetycznym i elitarnym . Uczestnikami i odbiorcami są głównie sami otworkowcy.

OFFO to niewątpliwie święto fotografii oraz  ludzi, którzy żyją fotografią, ale już na starcie było skazane  na niszowość i okupowanie instytucjonalnych peryferiów. Spora część wystaw jest prezentowana w bibliotekach, a więc w miejscach, które zostały adaptowane na galerie. Dodatkowe utrudnienie stanowi rozproszenie wystaw. Zapoznanie się ze wszystkimi pracami Festiwalu wymaga odwiedzenia wielu ośrodków, w których wystawy są pokazywane.  To, co stanowi siłę Festiwalu,  i  było podyktowane chęcią dotarcia do szerokiej  i zróżnicowanej rzeszy odbiorców, decyduje też o jego słabości. Poza tym twórcy  OFFO zdają się ignorować fakt, że fotografia otworkowa dawno wyszła już z mody i czasy swojej świetności ma za sobą. Nie zmieni tego żaden festiwal. Jaki ma zatem sens reanimowanie i kultywowanie  tej archaicznej techniki? Czy OFFO jest po prostu jeszcze jedną z form autopromocji wykorzystywaną przez  garstkę najaktywniejszych i najbardziej płodnych uczestników spotkań?

Festiwal jest wydarzeniem niekomercyjnym i egalitarnym. Nie trzeba być artystą, żeby wziąć w nim udział. Istnieje dzięki zaangażowaniu fotografików i miłośników fotografii. Popularyzując fotografię otworkową i pozwalając odbiorcom "spojrzeć na świat w inny, niekonwencjonalny, sposób" [7], budzi i upowszechnia  specyficzną wrażliwość, która została przytłumiona, bądź zupełnie zatracona  przez kontakt z mediami elektronicznymi. Powrót do magii pudełka jest powrotem do czasów, gdy ludzka wyobraźnia nie potrzebowała protez, żeby wznieść się ku gwiazdom i odkrywać niezwykłe światy z pogranicza jawy i snu. 




[1] Uroczyste otwarcie I OFFO odbyło się w Miejskim Ośrodku Kultury (MOK) w Jastrzębiu-Zdroju.  Wystawy Festiwalu pokazano w następujących jastrzębskich galeriach i instytucjach:  Galeria Epicentrum (MOK), Galeria Magazyn 22 (MOK), Galeria Ciasna (Witold Englender), Miejska Biblioteka Publiczna (Galeria Pod Sową), Galeria Panorama.
[2] Gliwice, Godów, Katowice, Łaziska Górne, Mszana, Mysłowice, Olza, Orzesze, Pielgrzymowice, Racibórz, Radlin, Rybnik, Rydułtowy, Wodzisław Śląski, Żory.
[3] I OFFO: O festiwalu.
[4]
Argentyna- Florencia Guadalupe Aguilar, Pedro Vidal Bavio.
Anglia – Nhung Dang.
Bułgaria – Raina Vlaskovska.
Francja – Christophe Boete, Patrice de Santa Coloma, Marie-Noëlle Leroy.
Kanada – Bob St.Cyr.
Niemcy – Matthias Hagemann, Thomas Töpler.
Rosja – Oleg Tarasov, Ilya Tishchenko.
Szwajcaria – Philipp Werner.
Szwecja – Lena Källberg, Peter Wiklund.
Ukraina – Andriy Dzugaev.
USA – Kym O’Donnell.
Włochy – ACSAF Association: Enrico Borgogni, Cesare Bossi, Dario Jucker, Marco Mandrici, Enith Perez. Strona internetowa ACSAF - http://www.acsaf.it/common/gallery/bossi.html .
[5] "Akademia Pstryk", "Grupa WIDZI SIĘ", "Tandem Fotograficzny KASZUBY", "WR" oraz Stowarzyszenie "ACSAF Association", które również można potraktować jako grupę.
[6] I OFFO: O festiwalu.
[7] I OFFO: O festiwalu.

Źródło - strony internetowe Festiwalu:

Brak komentarzy: