O Wyspie Muz...

Prawdziwe dzieło jest trwaniem, jest uczeniem się życia – Roman Opałka. Więcej wypowiedzi na temat sztuki w Notatkach o sztuce.

piątek, 3 czerwca 2011

Jerzy Lewczyński, Oczyszczenie/Purification. Czytelnia Sztuki w Gliwicach. 3.06. - 3.09.2011.

Kurator: Wojciech Nowicki.
Wystawa "Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie" została przygotowana przez Wojciecha Nowickiego i jest wyrazem hołdu złożonego artyście. 
W "Nowinach Gliwickich" ukazał się wywiad Małgorzaty Licheckiej z Wojciechem Nowickim: "Jerzy Lewczyński. Człowiek z aparatem". Wywiad ten można przeczytać na stronie Czytelni Sztuki.

Wernisaż (bez udziału Jerzego Lewczyńskiego) odbył się dnia 3 czerwca 2011 roku o godzinie 18.00 w istniejącej przy Muzeum w Gliwicach Czytelni Sztuki*, która mieści się w Willi Caro na ulicy Dolnych Wałów 8a. Przygotowywana przez Czytelnię Sztuki publikacja poświęcona artyście ukaże się dopiero pod koniec roku -  prawdopodobnie w listopadzie.


" (...) Na wystawie zebrano fotografie z wielu okresów twórczości Jerzego Lewczyńskiego. Znalazły się tu wczesne zdjęcia, zdradzające fascynację autora włoskim neorealizmem; a także nieco późniejsze, w których występują elementy surrealistyczne (obecne zresztą w całej niemal twórczości). Wiele zaprezentowanych zdjęć należy do nurtów nazwanych „antyfotografią” (ponieważ zostały uznane w chwili ich tworzenia za przeciwne kanonowi, antyestetyczne) i „archeologią fotografii” (to z kolei zdjęcia powstałe na podstawie fotografii znalezionych, zapożyczonych); są tu także dzieła powstałe stosunkowo niedawno, już bez użycia aparatu, najczęściej kserograficzne reprodukcje rozmaitych dokumentów – to niemal utopijna próba zapisu całej rzeczywistości, w najdrobniejszych jej przejawach. Tej próbie zapisu towarzyszy przekonanie autora o konieczności propagowania fotografii; uważa on bowiem medium fotograficzne za uniwersalny instrument, służący do zapisywania i tłumaczenia rzeczywistości – choć przyznaje także, że porażka jest wpisana w jego działanie.

Wystawa prowadzi od wiary w fotografię jako medium obdarzone własnym językiem (czerpiącym jednak pełnymi garściami z języka malarstwa) po swoisty fotograficzny agnostycyzm. Młody Lewczyński pokazuje trudne do odczytania fragmenty rzeczywistości, gęste, ciemne, skondensowane; układa je niekiedy w sekwencje o chwiejnym, niepewnym znaczeniu. W późniejszym okresie zajmuje się istotą samego medium; aby na koniec zwątpić, pokazywać reprodukcje wykonane już bez użycia aparatu i przeznaczone po prostu do czytania. Jego późna sztuka nie służy już pięknu, lecz poddana jest bez reszty koncepcji: reprodukowane przez Lewczyńskiego notesy, kartki z zeszytów, listy i dokumenty to szkoła zwątpienia nie tylko w przekazywalność uczuć, ale i podstawowych faktów. Notatki są nieczytelne, polszczyzna starych dokumentów niezbyt zrozumiała, kartki z zeszytów to raczej fantazmaty na temat pisma niż rzeczywisty zapis języka.

Nacisk położony został nie tylko na ostateczny rezultat, ale i na proces twórczy. (...) Pokaz w Czytelni Sztuki jest więc okazją do zaglądania fotografowi przez ramię, zanim wykrystalizowały się ostateczne decyzje.

Jerzy Lewczyński podjął się odważnej próby: zgodził się oddać przewodnictwo po swej twórczości w ręce kuratora, którego wybory niekoniecznie pokrywają się z jego własnymi. (...)

„Jerzy Lewczyński. Oczyszczenie” to wystawa rozmyślnie łamiąca porządek czasowy, oparta na swobodnych asocjacjach, odrzucająca kontekst historii fotografii – a więc skoncentrowana na procesie twórczym autora, a nie na jego fascynacjach czy przyjaźniach artystycznych takich jak współpraca ze Zdzisławem Beksińskim, Bronisławem Schlabsem, Zofią Rydet, czy kontakty z Urszulą Czartoryską. Na nie znajdzie się miejsce w przygotowywanym przez Czytelnię Sztuki albumie. (...) "



Strona internetowa Muzeum w Gliwicach.
Strona internetowa Czytelni Sztuki.


Moje wrażenia po wernisażu...
Aż trudno uwierzyć, że to pierwsza wystawa prac tego artysty zorganizowana w Gliwicach - w mieście, w którym spędził niemal całe życie. Więcej...



* Założycielem Czytelni Sztuki jest Grzegorz Krawczyk - dyrektor Muzeum w Gliwicach. Galeria powstała 1 stycznia 2010 roku.




Brak komentarzy: